Heyeti Mahsusalar, Cumhuriyet’in kuruluş sürecinin karakteristik olgularından biridir. 1923 sonbaharında, Millî Mücadele’ye düşmanca tavır alan veya katılmayan ya da Türkiye’nin yeni sınırları dışında kalan ülkelerin “ahâlisi”nden olan ve o ülkeyle bağını sürdürme eğiliminde bulunan subayların tasfiyesi amacıyla oluşturulmuşlardı. Bu olağanüstü yargı organı, işleyişi sırasında ama özellikle kuruluş yasası çıkarken TBMM’de yapılan müzakerelerde, Millî Mücadele’yle ilgili sıcak bir hesaplaşmanın zemini olmuştur. Olayların ‘tazeliğinden’ kaynaklanan gayet açıksözlü -ve yer yer elbette fevrî- değerlendirmeler yapılır. Vatana ihanet ve vatanseverlik ölçütlerine, bu arada yeni Türkiye’nin, Türklüğün, “millet”in tanımına dair tasavvurlar dile gelir.

Okurların titiz araştırmacılığını Millî Şef Dönemi ve Umumî Müfettişlikler çalışmalarından bildiği Cemil Koçak, bu kitabında Heyeti Mahsusalar’ın karar ve uygulamalarının ve ilgili Meclis görüşmelerinin bir dökümünü sunuyor. Yazar, değerlendirmesini, Mete Tunçay ve Fahri Çoker’in konuyu ele alan makaleleriyle, ayrıca Heyeti Mahsusa mahkûmlarından Bezmi Nusret Kaygusuz ve Cemil Topuzlu’nun anılarıyla zenginleştiriyor.