Ali Ekrem Bolayır
Ali Ekrem Bolayır
Doğumu: 1867, İstanbul Ölümü: 27 Ağustos 1937, İstanbul
Namık Kemalin oğludur. Babasının mutasarrıflıkla sürgün bulunduğu Rodos ve Sakız adalarında özel öğretmenlerden ders gördü. Arapça, Farsça ve Fransızca öğrendi. Yirmi yaşlarında iken İstanbula döndü. Babasının ölümü üzerine II. Abdülhamidin Mâbeyn Kâtipliğine tayin edildi. Bu görevde on sekiz yıl kaldıktan sonra Kudüs Mutasarrıflığı (1906), Beyrut Valiliği (1908), iki defa Cezayir Bahr-ı Sefid Valiliği yaptı (1908, 1912). Balkan savaşında Yunanlılara esir düşünce bir hafta kadar Atinada kaldı. 1910, 1912, 1922 yıllarında Dârül Fünûnda (İstanbul Üniversitesi) edebiyat, nazariyât-ı edebiyye, şerh-i mütûn (metinler şerhi) müderrisliği (profesörlüğü), ayrıca Maltepe Askerî ve Galatasaray liselerinde edebiyat öğretmenliği yaptı. Ölümünün ardından Zincirlikuyu Mezarlığına gömüldü. Küçük yaşta şiir yazmaya başlayan Bolayır, Mirsâd, Maârif, Mâlumât gibi dergilerde ilk şiirlerini yayımladı. 1896da Edebiyat-ı Cedide topluluğuna katılarak Servet-i Fünûnda yazmaya başladı. Bu derginin Yunan harbi münasebetiyle yayımlanan Nüsha-i Mümtâzesinde (özel sayı) çıkan Vasiyet şiiriyle dikkati çekti. Mabeynde katip olduğu için A. (yın) Nâdir takma adını kullandı. Edebiyat-ı Cedide şâirlerini tenkit eden uzun bir makalesi, bazı yerleri Tevfik Fikret tarafından değiştirilmek ve tamamen çıkarılmak suretiyle basıldığı için kızarak Servet-i Fünûndan ayrıldı ve Baba Tahirin çıkardığı Mâlumât gazetesinde makalesinin tamamını bastırdı (1900). Bu yüzden Hüseyin Cahit (Yalçın) ile giriştiği münakaşa sarayın emriyle durdurulmuştur. Ali Ekrem, Tevfik Fikretle başlayan nazmı nesre yaklaştırma ve basit halk hayatı sahnelerini hikâye eden realist şiirler yazma yolunda başarılı örnekler verdi, tahkiye ve konuşmada Mehmed Akife öncülük etti. Servet-i Fünûn şâirlerinde görülmeyen toplumsal konuları işledi. Ahengin vezinden doğduğu görüşüne kapılarak bir takım yeni arûz kalıpları icat etti. Hece vezniyle çocuk şiirleri yazma yolunda da denemelere girişti. Çanakkale ve İstiklâl savaşları sırasında millî şiirler de yazan Ali Ekrem, eserlerinde büyük bir şahsiyet göstermez. 1908den sonra siyasî hayata atıldı ve hitabete merak sardı.
ESERLERİ
ŞİİR: Kaside-i Askerîyye (Babasının Hürriyet kasidesine nazire, 1908), Kırmızı Fesler (Hiciv,1908), Rûh-i Kemal (1909), Zilâl-ı İlhâm (1909), Çocuk Şiirleri (1917), Ordunun Defteri (Nazım nesir karışık, 1918), Ana Vatan (1921), Şiir Demeti (Çocuk şiirleri 1925), Vicdan Alevleri (1925), Tâir-i İlâhî (Basılmamıştır). OYUN: Bâria (1908), Sultan Selim (Tefrika, 1910), Sükût (Tefrika, 1919), Mama Dadım Darılır (Komedi, tefrika, 1919) MONOGRAFİ_ İNCELEME: Lisân-ı Osmani (1914), Lisân-ı Edebiyat (1914), Recâîzâde Ekrem (1924), Lisân-ı Nazım, Lisân-ı Mesir, Mesâlik-i Edebiye (Darülfünûn ders notları, 1928), Namık Kemal (1930), Lisânımız (1937)
Yazarın Kitapları
Yazarın diğer kitapları bulunamadı.