Hüseyin Nihal Atsız
Hüseyin Nihal Atsız
(12 Ocak 1905 - 11 Aralık 1975): Yazar, şair. İstanbul'da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Kadıköy'deki Fransız ve Alman okullarında, Süveyş'te bir Fransız okulunda, Kasımpaşa'daki Cezayirli Gazi Hasan Paşa İlk Mektebinde, Haydarpaşa Osmanlı İttihad mektebinde, Kadıköy ve İstanbul sultanîlerinde yaptı. Sultanînin onuncu sınıfından imtihanla Askerî Tıbbıyeye girdi (1922). "Komünist" ve "azınlık milliyetçisi" öğrencilerle kavga ettiği için bu okuldan çıkarıldı (1925). Yüksek Öğretmen Okuluna bağlı olarak İ.Ü. Edebiyat Fakültesini bitirdi (1930). Aynı okula asistan oldu. 1932'de Atsız Mecmua'yı çıkardı (15 Mayıs 1931-25 Eylül 1932). Ankara'da toplanan Birinci Türk Tarih Kongresinde tarihçi Ahmet Zeki Velidi Togan'a yapılan hücumları protesto için çektiği telgraf yüzünden asistanlıktan atıldı (1933). Malatya Ortaokulu Türkçe öğretmenliğine getirildi. 1933 yılının eylülünde Edirne Lisesi edebiyat öğretmenliğine tayin edildi. Burada aylık Orkun dergisini yayınladı (5 Kasım 1933-16 Temmuz 1934). Buradan da bakanlık emrine alındı. Sonra İstanbul'da öğretmenlik yaptı. 1939'da özel Boğaziçi Lisesine geçti. 1 Ekim 1943'te Orkun'u yeniden çıkarmaya başladı ve dergide Başbakan Şükrü Saraçoğlu'na iki açık mektup yayınladı (Mart ve Nisan 1944 sayıları). Mektuplarında Millî Eğitim Bakanlığı'na sızmış komünistlere dikkati çekti. Mektuplarda "vatan haini" dediği Sabahattin Ali tarafından hakkında dava açıldı. Bu gelişmeler üzerine milliyetçi aydınlarla birlikte tutuklandı. Bir buçuk yıla yakın tutuklu kaldıktan sonra beraat etti. Kendisine bir süre iş verilmedi. 1949'da Süleymaniye Kütüphanesinde görevlendirildi. 1950 yılında Haydarpaşa Lisesi edebiyat öğretmenliğine getirildiyse de, bir konferansı yüzünden yine öğretmenlikten alınarak Süleymaniye Kütüphanesine verildi (13 Mayıs 1952). 1969'da buradan emekli oldu. 1 Ocak 1964'ten itibaren çıkarmaya başladığı Ötüken dergisinin 1967 Nisan-Temmuz sayılarında Doğu Anadolu'da bölücülük hareketleriyle ilgili yazdığı yazılardan dolayı hapse mahkûm edildi. 15 aylık hapis cezasının iki buçuk ayını yattıktan sonra ilim ve gençlik teşekküllerinin Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'ten af talebi üzerine affedildi (21 Ocak 1974). İstanbul'da öldü. Kabri Karacaahmet Mezarlığındadır.
Nihal Atsız'ın Türk ilim ve fikir hayatında ayrı bir yeri vardır. Türkleri bir bütün olarak gördü. Türk tarihinde ayrı ayrı telakki edilen devletlerin birbirinin devamı olarak görülmesi gerektiğini savundu. Fikir adamlığı yanında tarih, edebiyat tarihi araştırmaları, tarihî romanları ve şiirleriyle tanındı. Gerek nesirde, gerekse nazımda yaşayan güzel Türkçeyi çok başarılı bir şekilde kullandı. Tarihî romanları Bozkurtların Ölümü, Bozkurtlar Geliyor ve Deli Kurt, türünün en güzel romanları kabul edilir. Son romanı Ruh Adam otabiyografik bir eserdir iç dünyasını anlatır. Şiirlerinde sosyal meselelerin yanında aşk ve yalnızlık duygularına da yer verdi.
Yazılarında Atsız, H. Nihal Atsız, Çiftçioğlu, Çiftçioğlu H. Nihal, H. Çiftçioğlu, Y. D., T. Bayındırlı, Selim Pusat, Sururi Ermete adlarını kullandı.
Şiirleri: Yolların Sonu (1946). Romanları: Dalkavuklar Gecesi (Hititler devrinde geçen konu ile Atatürk devri hicvedilmektedir, 1941), Bozkurtların Ölümü (Kür Şad ihtilâlini konu edinir, 1946), Bozkurtlar Diriliyor (Göktürklerin Çin tutsaklığından kurtularak tekrar tarih sahnesine çıkmalarını işler, 1949; sonraki yıllarda Bozkurtlar Diriliyor'la birlikte Bozkurtlar adıyla basıldı), Deli Kurt (Fetret Devri konu edinilmiştir, 1958), Ruh Adam (Otobiyografi, 1972). Edebiyat tarihi araştırmaları: On Altıncı Asır Şairlerinden Edirneli Nazmî (1934), Türk Edebiyatı Tarihi (Üç fasikül, 1940), Evliya Çelebi Seyahatnâmesinden Seçmeler I-II (1971, 1972). Tarihî incelemeleri: Türk Tarihi Üzerine Toplamalar (1935), XV inci Asır Tarihçisi Şükrullah-Dokuzboy Türkleri ve Osmanlı Sultanları Tarihi (1939), 900 üncü Yıldönümü (1940), Müneccimbaşı Şeyh Ahmed Dede Efendi (1940), Osmanlı Tarihleri I (Ahmedî - Dâstân ve Tevârih-i Âl-i Osman, Âşıkpaşaoğlu Ahmet Âşıkî- Tevârih-i Âl-i Osman, Şükrullah - Behcetüttevârih, 1949), Osmanlı Tarihine Ait Takvimler I (1961), Osman-Tevârih-i Cedîd-i Mirât-ı Cihân (1961), Türk Tarihinde Meseleler (1966), Âşıkpaşaoğlu Tarihi (1970), Oruç Beğ Tarihi (1973), Hicrî 858 Yılına Ait Takvim (Selçuklu Araştırmaları Enstitüsü Dergisi'nden ayrı basım, 1975). Polemikleri ve makaleleri: Sart Bayına Cevap (1933), Komünist Donkişot'u Proleter-burjuva Nâzım Hikmetof Yoldaşa (1935), İçimizdeki Şeytanlar (1940), Hesap Böyle Verilir (H. Sadi Özbek ile, 1943), En Sinsi Tehlike (1944), Bir Ordinaryüs'ün Fâhiş Yanlışları (1961), Türk Ülküsü (Makaleler, 1956; ilâveli üçüncü bs., 1973). Dergilerdeki yazıları Makaleler başlığı altında toplandı (6 cilt, 1992). Kitabiyat: İstanbul Kütüphanelerinde Tanınmış Osmanlı Tarihleri (Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni'nden ayrı basım, 1957), İstanbul Kütüphanelerine Göre Birgili Mehmed Efendi Bibliyografyası (1966), Kemalpaşaoğlu'nun Eserleri (Şarkiyat Mecmuası'ndan ayrı basım, 1966), İstanbul Kütüphanelerine göre Ebussuud Bibliyografyası (1967), Âli Bibliyografyası (1968). Gezi notları: Çanakkale'ye yürüyüş.
Bütün eserleri Baysan Yayınevince yayınlandı (1992).