Kilisli Muallim Rifat Bilge

Yazar Hakkında

Kilisli Muallim Rifat Bilge

(1874 – 22 Şubat 1953) : Yazar, araştırmacı. Kilis'te doğdu. İlk ve rüştiye tahsilini Kilis'te yaptı. İstanbul Darulmuallimînini bitirdi (1899). 1904'te girdiği Mekteb-i Hukuk'tan 1908'de mezun oldu. 1901'de öğretmenliğine başladı. Unkapanı ve Fevziye rüştiyelerinde, Darulmuallimînde, Üsküdar ve Vefa idadîlerinde, İstanbul ve Kabataş sultanîlerinde (1916-1922). Medresetü'l-Kudât, Gazi Omsman Paşa Sultanîsi ve Darulmuallimât'ta Arapça, Farsça, tarih, coğrafya, Türkçe, akaid, ceza hukuku, ulûm-i diniye dersleri okuttu. Sonra İstanbul Darulfünûnu İlâhiyat ve Edebiyat fakülteleri Arapça okutmanlığına getirildi. Bu fakültelerde derslerine 1946'da emekliye ayrılana kadar devam etti. Ömrünün son yıllarında yerleştiği Ankara'da öldü; Cebeci Asrî Mazarlığında toprağa verildi.

Rifat Bilge, Türk dili ve edebiyatı yadigârlarının gün yüzüne çıkarılmasında büyük emek harcamıştır. Ali Emirî Efendi tarafından bulunan Divanü Lügati't-Türk'ü gözden geçirdi ve ilk defa yayınladı.

Eserleri: Otuz Ders yâhud Yeni Sarf-ı Arabî (1912), Kitab-ı Dede Korkud alâ Lisân-ı Tâife-i Oğuzhan (1916), Divanü Lügati't-Türk (3 cilt, 1917), Kitabü Ahkâmi'l-Kur'ân (Cessâs'tan, 3 cilt, 1917-1919), Hilyetü'l-İnsan ve Halbetü'l-Lisan (İbn Mahennâ'nın lügati,1922), Ferhengnâme-i Sadi Tercümesi yahud Muhtasar Bostan Tercümesi (Veled Çelebi ile, 1924), Divân-ı Türkî-i Sultan Veled (Sultan Veled'den, Veled Çelebi ile, 1925), El-Kavâninü'l- Külliyye li-Zabti'l-Lugati't-Türkiyye(1928), Evliya Çelebi Seyahatnamesi (7. ve 8. ciltler, 1928), Bezm ü Rezm (Esterabâdî'den, 1928), Mâniler (1928; yeni yayını: Dr. Atâ Çatıkbaş, 1996), Das biographische Lexicon (al-wâfî bil-vafayât), des Salâhaddin Hamim İbn Aibak as-Safadî (Hellmut Ritter'le, 1931), El-İdrak Haşiyesi (Ebû Hayyan'dan, Veled Çelebi ile, 1936), Gülzâr-ı Savâb (Nefeszâde İbrahim'den, 1938-1939), Davhatü'l-Küttâb (Suyolcuzâde Mehmed Necib'den, 1942), Keşfü'z-Zünûn (Kâtib Çelebi'nin eseri, Şerefeddin Yaltkaya ile, 2 cilt, 1941-1943), Keşfü'z-Zünûn Zeyli (Bağdatlı İsmail Paşa'dan, Şerefeddin Yaltkaya ile, 1945-1947), Hadiyyat al-Ârifîn, Asmâ al-Muallifîn ve Âsâr al-Musannifîn (Bağdatlı İsmail Paşa'dan, 1. cilt, İbnülemin Mahmud Kemal'le, 1951) Çevirileri: Edviye-i Kalbiye (İbn Sinâ'dan, 1937), Hindiba Risâlesi (İbn Sinâ'dan, 1937), Gülistan (Şeyh Sadî'den, 1941), Bostan Şeyh Sadî'den, 1942), Divânü Lügati't-Türk Tercümesi (Basılmadı. Cumhurbaşkanlığı Kütüphanesinde 22 defter). Hatıraları: Anılar ve İnsanlar (1997), Bir Kitabın Hikâyesi: Divânü Lügati't-Türk (2000).