Neyzen Tevfik

Yazar Hakkında

Neyzen Tevfik

Doğumu: 24 Mart 1879, Bodrum Ölümü: 28 Ocak 1953, İstanbul

Asıl adı Tevfik Kolaylı’dır. Babası Bafralı Hafız Hasan Fehmi Efendinin rüşdiye öğretmenliği yaptığı Bodrum’da ilkokulu bitirdi. Babasının görevi Urla’ya nakledilince ailece oraya gittiler. Urla’da ömür boyu kurtulamayacağı, sara nöbetleri şeklinde gelen bir hastalığa yakalandı. İlk ney derslerini Berber Kazım Efendiden aldı. Babasından “Gülistan” okuyarak Farsça öğrendi. Yatılı olarak İzmir İdadîsine girdi. Hastalığı ve ney düşkünlüğü yüzünden okuldan ayrıldı. İzmir Mevlevihanesine devam ederek Neyzen Cemal Beyden ders almaya başladı. Burada ünlü hiciv ustası Eşref, Tokadizade Şekip, Tevfik Nevzad, Abdülhalim Memduh, Bıçakçızâde Hakkı gibi şâirlerle tanıştı. Eşref’in etkisiyle şiir yazmaya başladı. 1898’de öğrenimini tamamlamak için İstanbul’a gitti. Fethiye Medresesine girdi. İçkiye düşkünlüğünden öğrenimini tamamlayamadı. Sonrada Şeyhülislâm olan Musa Kâzım Efendi ve Mehmed Âkif Ersoy’un desteğini gördü. Mehmed Âkif’ten Arapça, Farsça ve Fransızca dersleri aldı. Dönemin önde gelen bestekârlarından Kanuni Hacı Arif Bey, Udi Nevres Bey (Orhon), Tanburi Cemil Bey, Kemençeci Vasil ile dostluk kurdu. Galata ve Yenikapı mevlevihanelerine devam etti. 1902’de Sütlüce Bektaşî Tekkesinin şeyhi Mümin Babaya bağlandı. Derbeder bir hayatı oldu. Saray ve padişah üzerine söylediği hicivler yüzünden baskı gördü ve Mısır’a kaçtı (1903), İskenderiye ve Kahire’de yaşadı. Deccal dergisinde yayımlanan ve II. Abdülha-mid’i hicveden bir şiirinden dolayı gıyabında idama mahkûm edildi. Kaygusuz Sultan Bektaşî Tekkesinde gizlendi (1908). II. Meşrutiyet ilân edilince İstanbul’a döndü. İçki bağımlılığı ve hastalığı yüzünden birçok kez Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesinde Mazhar Osman tarafından tedavi edildi. Ney üfleyerek hayatını kazanmaya çalıştı.. İstanbul Beşiktaş’ta saman iskelesindeki harap hücresinde öldü. Kartal aile mezarlığına gömüldü. İlk şiiri 1898’de Muktebes gazetesinde yayımlandı. Nef’i ve Eşref’ten sonra Türk edebiyatının en büyük hiciv ve taşlama ustası sayılan Tevfik’in bazı şiirlerinde Eşref ve Mehmed Âkif’in etkisi görülür. Açık-saçık, argo sözlere yer verdiği şiirleri dışında, düşünce ve mizahı incelikle birleştirdiği şiirleri de vardır. Dili zaman zaman yalın, zaman zaman da Arapça, Farsça sözcüklerle doludur. Toplumsal sorunların ele almış, istibdadı, padişahı, vurguncuları, İttihadçıları yermiştir. Gerçekte iyi bir neyzen de olamamıştır. Bilinen tek bestesi ‘Nihavend Sazsemaisi’ iyi bir eserdir.

Eserleri

Şiir:Hiç (1919), Azab-ı Mukaddes (1924)